استفاده از سردخانه از قدیمی‌ترین روش‌های نگه داری از مواد غذایی است که برای حفظ کیفیت و کند کردن روند فساد آن‌ها استفاده می‌شود. امروز به طور کامل به بررسی انواع سردخانه و کاربرد آن‌ها در صنایع غذایی می‌پردازیم.
چه کسی سردخانه را اختراع کرد
به طور کامل نمی‌توان به این سوال پاسخ صحیحی داد چرا که از هزاران سال قبل از سرما برای استفاده از موادغذایی استفاده می‌کردند. چینی‌ها در هزاران سال قبل از یخ فشرده برای نگه داری مواد غذایی خود در تابستان استفاده می‌کردند و یونانیان و ایرانیان باستان هم با ارتقای این روش باعث پیشرفت آن شدند.
در بین سال‌های 1810 تا 1850 استفاده از سرما برای نگه داری موادغذایی در دنیا بسیار متداول شد و همین امر باعث اختراع اولین سردخانه با قابلیت یخ‌سازی در آمریکا شد. این سردخانه باعث شد تا صنعت مواد غذایی در دنیا به شدت رشد کند و غذاها به جاهای مختلف صادر و وارد شوند.
کار سردخانه‌ها و بهبود فرآیند ذخیره سازی در دنیا
اگر بخواهیم بصورت خلاصه این فرآیند را توضیح دهیم باید بگوییم سردخانه‌ها معمولا بر اساس تراکم و شکست فشار فعالیت می‌کنند به طوری که سرما توسط کمپرسور فشرده می‌شود و در واحد‌های مختلف دایره تبرید، تغییر شکل می‌دهد. در قسمتی از این فرآیند حساس، فشار سرما اصطلاحا می‌شکند و گرما را از داخل کابین جذب می‌کند.
سردخانه‌ها نه تنها باعث بهبود فرآیند ذخیره سازی در دنیا شده‌اند بلکه توانسته‌اند صنعت غذا را بسیار رشد دهند. با استفاده از سردخانه‌های پرتابل، شرکت‌های بزرگ محصولات خود را به سراسر دنیا صادر می‌کنند و مطمئن هستند که کالای آن‌ها سالم به مقصد خواهد رسید!
معرفی انواع سردخانه
بررسی انواع سردخانه‌ها و کاربری آن‌ها در صنایع مختلف
در این بخش می‌خواهیم به بررسی انواع سردخانه و کاربری آن در صنایع مختلف با مشخصات فیزیکی و فنی صحبت کنیم.
سردخانه گمرکی
یکی از انواع سردخانه‌ها که برای هدف نگه داری از مواد غذایی در کوتاه مدت و بصورت موقت استفاده می‌شود. این نوع سردخانه نسبت به سایر انواع سردخانه قیمت مناسبتری دارد.
سردخانه عمومی
از رایج‌ترین و متداول‌ترین انواع سردخانه، سردخانه عمومی است که سودآوری بسیار بالایی دارند. معمولا از سردخانه عمومی برای نگه داری طولانی مدت مواد غذایی، سبزیجات و میوه‌ها استفاده می‌شود.
بسیاری از کشاورزان و زمین داران محصولات خود را در ازای یک قیمت تصویب شده در اتحادیه صنف دارندگان انبارهای کالاهای تجاری، سراها و سردخانه‌ها و دستگاه‌های قپان و توزین و وسایل نقلیه کل کشور، به سردخانه‌های عمومی می‌سپارند. معمولا این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که محصول زودتر از فصل برداشت، برداشته شده است و باید تا آن فصل صبر کرد.
کیفیت محصولات غذایی، میوه و سبزیجات در سردخانه عمومی کاهش پیدا نمی‌کند. هزینه پرداختی به سردخانه معمولا بر حسب کیلوگرم است که می‌تواند معیار خوبی باشد.
سردخانه
سردخانه زیر صفر
Below zero refrigerators یا سردخانه‌های زیر صفر از بهترین گزینه‌ها برای محصولاتی است که باید در حالت انجماد نگه داری شوند. این محصولات می‌توانند یکی از موارد زیر باشند:
- بستنی
- کره
- همبرگر‌های آماده
- پنیر پیتزا
- و …
دمای سردخانه‌های زیر صفر گاهی به منفی 32 درجه سانتیگراد می‌سرد. ظرفیت‌های متداولی که برای سردخانه‌های زیر صفر استفاده می‌شود معمولا بین 1.5 تا 70 اسب بخار است.
قیمت‌گذاری برای خرید و ساخت این نوع از سردخانه بستگی به نیاز کارفرما به بخار و دمای مورد نیاز او بستگی دارد. سیستم سرماساز اکثر سردخانه‌های زیر صفر که ابعاد کوچکی دارند، فریونی است و برای سردخانه‌ها با ابعاد بزرگتر از آمونیاک استفاده می‌شود.
مشتریان این نوع از سردخانه‌ها معمولا دامداری‌ها و مراکز پرورش طیور هستند که برای نگه داری محصولات پروتئینی نیاز به این نوع از سردخانه‌ها دارند.
سردخانه بالای صفر
سردخانه‌های بالای صفر به سردخانه‌هایی گفته می‌شود که دمایی بین -5 تا +15 درجه سانتیگراد دارند و برای نگه داری محصولات زیر می‌توان از آن‌ها استفاده کرد:
- انواع گل و گیاه
- دارو
- لبنیات
- میوه
- سبزیجات
- و …
سردخانه‌های بالای صفر معمولا دارای ویژگی‌های رطوبت زنی مناسب، نگه داری دما در یک محدوده معین و ثابت و تخلیه گازهای حاصل از تنفس میوه‌ها هستند.
سردخانه آمونیاکی
سردخانه آمونیاکی از مشهورترین سردخانه‌های مواد غذایی به حساب می‌آید. از مزایای این سردخانه می‌توان به بالاترین اثر مبرد در بین مبردها، بوی شدید مبرد (در مواقعی که سردخانه نشتی باشد، این ویژگی بسیار کاربردی است)، هزینه و قیمت مناسب در بین انواع دیگر سردخانه‌ها و … اشاره کرد.
معمولا افراد از این نوع سردخانه برای نگه داری موادغذایی استفاده می‌کنند و طبق تحقیقات انجام شده ثابت شده است که استفاده از این نوع سردخانه برای سردخانه‌های بزرگ بسیار کارآمد است.
سردخانه فریونی
سردخانه فریونی یکی از انواع سردخانه‌ها است که از مزایای آن می‌توان به غیر سمی بودن فریون، غیر قابل اشتعال بودن و مناسب بودن آن برای سردخانه‌های کوچک و متوسط اشاره کرد. این سردخانه در برابر سردخانه آمونیاکی هزینه نگه داری و تعمیرات بسیاری کم‌تری دارد به همین علت بسیاری از افراد این سردخانه را برای نیاز خود انتخاب می‌کنند.
سردخانه ذخیره ای
سردخانه ذخیره ای
سردخانه‌های ذخیره‌ای برای نگه داری کالا یا موادغذایی در نزدیکی محل تولید یا مصرف، ساخته می‌شوند و به همین دلیل تنوع کالاهای موجود در آن‌ها زیاد نیست. معمولا خروج و ورود کالا در این نوع سردخانه‌ها کم است چرا که از آن‌ها برای ذخیره سازی استفاده می‌کنند.
سردخانه کوچک
سردخانه‌های کوچک یا اصطلاحا کارخانه‌های یخ سازی، یکی از انواع سردخانه‌ها است که تنها برای تولید یخ از آن استفاده می‌شود و معمولا کاربرد تجاری دیگری ندارد.
سردخانه یخچالی
سردخانه‌های یخچالی معمولا سردخانه‌های پرتابل و قابل حمل هستند که معمولا قیمت بالاتری در بین انواع سردخانه‌ها دارند ولی برای حمل و جابه جایی کالا و موادغذایی فساد پذیر لازم هستند و باید از آن‌ها استفاده کرد.
سردخانه تجاری
همانطور که از نام این سرد خانه پیداست برای مصارف تجاری کاربرد دارد و از آن استفاده می‌کنند.
منابع:
https://www.indiastudychannel.com/resources/145548-Construction-working-Cold-Storage-Plant.aspx
https://searchstorage.techtarget.com/definition/cold-storage